Czym jest cienka kapitalizacja?

Cienka kapitalizacja wiąże się z finansowaniem spółek powiązanych w formie udzielanych pożyczek oraz restrykcjami związanymi z możliwością zaliczenia odsetek od tych pożyczek w kosztach uzyskania przychodów.

Skąd pojęcie cienkiej kapitalizacji?

Terminologia cienkiej kapitalizacji inaczej zwanej niedostatecznej kapitalizacji nawiązuje do wysokości zadłużenia związanego z otrzymaną pożyczką od jednostki powiązanej.


Zmiany w wymogach dotyczących cienkiej kapitalizacji od 1 stycznia 2015 roku

Z pojęciem cienkiej kapitalizacji mamy do czynienia, gdy spełnione są łącznie poniższe przesłanki.

1. Posiadanie przez udziałowca 25% udziałów lub akcji w kapitale podatnika lub w kapitale podmiotu udzielającego podatnikowi pożyczki. Od stycznia 2015 roku rozszerzony został zakres podmiotowy. Do końca 2014 roku do kosztów uzyskania przychodów nie mogły zostać zaliczane odsetki od pożyczek udzielanych między podmiotami powiązanymi bezpośrednio. Zmiana od stycznia 2015 roku dotyczy również pośredniego powiązania pomiędzy podmiotami.
2. Kwota zadłużenia przekracza jednokrotność kapitału podstawowego na dzień zapłaty odsetek z uwzględnieniem poniższych wyłączeń. Powyższa proporcja zmieniła się od stycznia 2015 roku. Do końca 2014 roku kwota zadłużenia mogła przekraczać trzykrotność kapitału podstawowego na dzień zapłaty odsetek.
3. Odsetki od długu zostały zapłacone.

Dodatkowym novum wprowadzonym od 2015 roku odnośnie cienkiej kapitalizacji jest doprecyzowanie sposobu liczenia odsetek. Do kosztów uzyskania przychodów będą mogły zostać zaliczone jedynie odsetki do wysokości stopy referencyjnej NBP powiększonej o 1,25 procent pomnożonej przez wartość podatkową aktywów. Natomiast łączna wartość odsetek w ciągu roku nie będzie mogła przekroczyć połowy uzyskanego zysku operacyjnego podatnika.

Nie uwzględnia się poniższego kapitału dla potrzeb cienkiej kapitalizacji:

1. Części kapitału, jaka nie została faktycznie przekazana na ten kapitał
2. Części kapitału, jaka została pokryta wierzytelnościami z tytułu pożyczek oraz z tytułu odsetek od tych pożyczek, przysługującymi udziałowcom lub akcjonariuszom wobec tej spółki
3. Części kapitału, jaka została pokryta wartościami niematerialnymi i prawnymi od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych

Przykład zastosowania cienkiej kapitalizacji w 2015 roku

Spółka ALFA Sp. z o.o. o kapitale zakładowym 50.000 zł otrzymała pożyczkę od swojego jedynego udziałowca (posiadającego 100% udziałów tej spółki) w wysokości 100.000 zł w dniu 2 stycznia 2015 roku oprocentowaną 4% w skali roku. Wartość podatkowa aktywów wynosi 200.000 zł. Zysk operacyjny wyniósł 60.000 zł.

Zadłużenie spółki wobec udziałowca przekracza jednokrotność kapitału zakładowego (podstawowego), tj. 50.000 zł < 100.000 zł. Roczna wysokość odsetek wyniesie 4.000 zł, tj. 4% x 100.000 zł. Od 9 października 2014 r. stopa referencyjna NBP wynosi 2,00%. Stopa referencyjna NBP powiększona o 1,25% dla celów cienkiej kapitalizacji wyniesie 3,25%. Mnożąc przez wartość podatkową aktywów otrzymamy wartość 6.500 zł, tj. 3,25% x 200.000 zł.

W konsekwencji Spółka ALFA Sp. z o.o. może zaliczyć do kosztów podatkowych jedynie tę część odsetek od pożyczki, w jakiej pożyczka nie przekracza tej wartości zadłużenia spółki (50 000 zł).

Sposób obliczenia jest następujący. W pierwszym kroku należy obliczyć proporcję kapitału zakładowego do otrzymanej pożyczki, a więc 50.000 zł/100.000 zł = 50%. Następnie otrzymany procent przemnożyć przez wartość odsetek w skali roku, tj. 4.000 zł x 50% = 2.000 zł. Podatnik będzie mógł zaliczyć jedynie 2.000 zł odsetek do kosztów uzyskania przychodów w 2015 roku.