Jak zaksięgować ujemną wartość firmy?

Kiedy powstaje ujemna wartość firmy?

W zależności od tego czy cena, za którą nabywane jest przedsiębiorstwo, jest mniejsza lub większa od wartości godziwej nabytych aktywów netto, to powstaje ujemna lub dodatnia wartość firmy. Zazwyczaj cena nabycia jest większa od wartości aktywów i w wyniku takiego nabycia powstaje dodatnia wartość firmy. Jednak jeżeli cena za nabycie przedsiębiorstwa jest mniejsza od wartości godziwej nabytych aktywów netto to powstaje ujemna wartość firmy.

W momencie nabycia przedsiębiorstwa jego aktywa należy wycenić według wartości godziwej, tj. z reguły do wartości rynkowej.

Przykład powstania ujemnej wartości firmy 
Spółka "A" zapłaciła 50.000 zł za nabycie poniższych składników majątku spółki "B":
Środki trwałe 50.000 zł
Zapasy 30.000 zł
Należności 10.000 zł
Zobowiązania 25.000 zł.

Aktywa razem obejmują środki trwałe, zapasy i należności i wynoszą 90.000 zł (50.000 zł + 30.000 zł + 10.000 zł).
Aby obliczyć aktywa netto od wartości aktywów razem należy odjąć zobowiązania, tj. 90.000 zł - 25.000 = 65.000 zł.
Ujemna wartość firmy wynosi 50.000 zł - 65.000 zł = 15.000 zł

W bilansie ujemną wartość firmy wykazuje się pasywach w pozycji:
IV. Rozliczenia międzyokresowe
1. Ujemna wartość firmy

Według ustawy o rachunkowości ujemną wartość firmy należy odpisywać w pozostałe przychody operacyjne przez okres ekonomicznej użyteczności środków trwałych.

Jak obliczyć okres ekonomicznej użyteczności w przypadku ujemnej wartości firmy?

Na wartość nabytych środków trwałych składały się:
Budynki amortyzowane 10 lat o wartości 40.000 zł
Maszyny amortyzowane 5 lat o wartości 10.000 zł
Średnia ważona ekonomicznej użyteczności (10x40.000 + 5x10.000) / 50.000 = 9 lat

Odpis roczny ujemnej wartości firmy będzie wynosił 15.000 zł / 9 lat = 1.666,67 zł.

Księgowanie odpisu ujemnej wartości:
760 - Pozostałe przychody operacyjne
842 - Ujemna wartość firmy

Gdyby ujemna wartość firmy przewyższała wartość godziwą środków trwałych (50.000 zł), to nadwyżka ujemnej wartości firmy nad wartością godziwą środków trwałych powinna zostać wykazana natychmiast w pozostałych przychodach operacyjnych w rachunku zysków i strat.