Kiedy powstaje obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi budowlanej?

Moment powstania obowiązku podatkowego decyduje o wykazaniu czynności wykonania usługi budowlanej w deklaracji VAT w odpowiednim miesiącu oraz zapłacie tego podatku. Czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT należy wykazywać w deklaracjach VAT za okresy rozliczeniowe, najczęściej miesięczne, w których obowiązek ten powstaje.

Od 1 stycznia 2014 roku zmienił się sposób określenia momentu obowiązku podatkowego przy świadczeniu usług budowlanych, tj.:

• w przypadku usług budowlanych świadczonych dla podatników VAT oraz osób prawnych niebędących podatnikami - obowiązek podatkowy powstanie z chwilą zapłaty całości lub części lub wystawienia faktury, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wykonania usługi;
• w przypadku usług budowlanych świadczonych dla innych podmiotów (np. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej) - obowiązek podatkowy powstanie z chwilą dokonania zapłaty, nie później niż w dniu wykonania usługi.

Pierwszy przypadek powstania obowiązku podatkowego przez przepisy podatkowe traktowany jest jako przypadek szczególny, w odróżnieniu od przypadku drugiego określanego mianem zasad ogólnych powstania obowiązku podatkowego.

Przykład 1. Moment powstania obowiązku podatkowego - faktura została wystawiona przed wykonaniem usługi

W którym miesiącu należy rozpoznać obowiązek podatkowy w związku ze świadczeniem usługi budowlanej, jeżeli faktura została wystawiona w grudniu 2016 roku, natomiast usługa została wykonana w styczniu 2017 roku? Płatność za fakturę została uregulowana w styczniu 2017 roku.

Prawidłowa odpowiedź na tak postawione pytanie zależy od tego, kto jest nabywcą usługi. Jeżeli nabywcą jest podatnik lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi budowlanej powstał w grudniu 2016 roku, tj. w dacie wystawienia faktury. W przeciwnym razie obowiązek ten powstał dopiero w styczniu 2017 roku z chwila wykonania usługi.

Przykład 2. Moment powstania obowiązku podatkowego - faktura została wystawiona po wykonaniu usługi

W którym miesiącu należy rozpoznać obowiązek podatkowy w związku ze świadczeniem usługi budowlanej, jeżeli usługa została wykonana w dniu 15 grudnia 2016 roku, natomiast faktura została wystawiona w 10 stycznia 2017 roku? Płatność za fakturę została uregulowana w dniu 31 styczniu 2017 roku.

W przypadku świadczenia usługi dla podatnika lub osoba prawna niebędącej podatnikiem, obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi budowlanej powstał w styczniu 2017 roku (moment wystawienia faktury). Dla innych podmiotów obowiązek ten powstał już w grudniu 2016 roku (w dacie wykonania usługi).

Odwrotne obciążenie od 2017 roku

Należy zwrócić uwagę na wprowadzenie procedury odwrotnego obciążenia w VAT od 1 stycznia 2017 roku. Od tego roku obowiązek rozliczania podatku VAT w związku z usługami budowlanymi ciąży na nabywcy tych usług. W wyniku czego nabywca usługi zobowiązany jest do wykazania w deklaracji podatku VAT z tego tytułu. Sprzedawca nie wykazuje już podatku VAT z transakcji objętej procedura odwrotnego obciążenia.